دنياي پليمر

 بشر با تلاش برای دستیابی به مواد جدید, با استفاده از مواد آلی (عمدتا هیدروکربنها) موجود در طبیعت به تولید مواد مصنوعی نایل شد. این مواد عمدتا شامل عنصر کربن , هیدروژن, اکسیژن, نیتروژن و گوگرد بوده و به نام مواد پلیمری معروف هستند. مواد پلیمری یا مصنوعی کاربردهای وسیعی , از جمله در ساخت وسایل خانگی , اسباب بازیها, بسته بندیها , کیف و چمدان , کفش , میز و صندلی , شلنگها و لوله های انتقال أب , مواد پوششی به عنوان رنگها برای حفاظت از خوردگی و زینتی , لاستیکهای اتومبیل و بالاخره به عنوان پلیمرهای مهندسی با استحکام بالا حتی در دماهای نسبتا بالا در ساخت اجزایی از ماشین ألات, دارند.

پلیمرها خواص فیزیکی و مکانیکی نسبتا خوب و مفیدی دارند . أنها دارای وزن مخصوص پاییین و پایداری خوب در مقابل مواد شیمیایی هستند. بعضی از أنها ش فاف بوده و می توانند جایگزین شیشه ها شوند. اغلب پلیمرها عایق الکتریکی هستند. اما پلیمرهای خاصی نیز وجود دارند که تا حدودی قابلیت هدایت الکتریکی دارند . عایق بودن پلیمرها به پیوند کووالانسی موجود بین اتمها در زنجیرهای مولکولی ارتباط دارد. اما تحقیقات انجام شده در سالهای اخیر نشان داد که امکان ایجاد خاصیت هدایت الکتریکی در امتداد محور مولکولها وجود دارد. این نوع پلیمرها اساسا از پلی استیلن تشکیل شده اند. با نفوذ دادن عناصری مانند فلزات قلیایی یا هالوژنها «فرایند دوپینگ (به زنجیرهای مولکولی پلی استی لن به ترتیب نیمه هادیهای پلیمری از نوع N و P به دست می أیند. افزودن عناصر یا دوپینگ سبب می شود که الکترونها بتوانند در امتدا د اتمهای کربن در زنجیر حرکت کنند. تفلون از مواد پلیمری است که به دلیل ضریب اصطکاک پایینی که دارد به عنوان پوشش برای جلوگیری از چسبیدن مواد غذایی در وسایل پخت و پز استفاده می شود.

پلیمر چیست 

  نفت به عنوان با ارزشترين ماده خام شناخته شده در جهان از بقاياي جانوران عظيم الجثه به وجود آمده و همراه با آب و گاز در سه طبقه مجزا، ميدانهاي نفتي را در اعماق زمين تشكيل مي دهد . نفت از ديرباز براي سوخت چراغهاي نفتي كه هم گرمابخش بوده و هم روشنايي ايجاد مي كردند مورد استفاده قرار مي گرفته است ولي اكنون كه فوايد بيشمار اين ماده حياتي بر همگان آشكار شده است به موازات ساخت پالايشگاهها، مجتمع هاي عظيم پتروشيمي و پليمر نيز تاسيس مي شوند تا از اين ماده با ارزش، مواد اوليه و محصولات فراوان بدست آورند.

  صنعت پالايش نفت بر اساس تقطير جز به جز و جدا نمودن برشهاي گوناگون برشهاي سبك از قبيل نفت سفيد، بنزين، گازوئيل و ... و برشهاي سنگين از قبيل قير، نفت مشعل و ... مي باشد. قسمت اعظم برشهاي نفتي از قبيل ملكولهاي اشباع نشده و آروماتيكها مصارف سوختي ندارد و به عنوان مواد اوليه وارد مجتمع هاي پتروشيمي مي شوند تا به صورت منومر و دي مر در آمده و به صنعت پليمر سپرده شود در حقيقت محصولات پتروشيمي خود مواد اوليه صنايع پليمري مي باشند

تنوع محصولات اين صنعت آنچنان زياد است که تنها با نگاهی به اطراف می توانيم تعداد بيشماری از اين کالاها را در اطراف خود مشاهده کنيم. در قرن گذشته و به خصوص در قرن حاضر زندگی بدون محصولات پليمری تقريبا غير ممکن است. صنعت ساختمان نيز از اين امر مستثنی نيست و بکارگيری اين نوع مواد چه در فضای داخلی و چه خارجی ساختمان به صورت گسترده مورد استفاده قرار می گيرد. پليمرها خواص فيزيكي و مكانيكي به نسبت خوب و مفيدي دارند، آنها دارای وزن پايين و پايداری خوبی در مقابل مواد شيميايي دارند.
 

هدف :

  هدف رشته مهندسی صنایع پلیمر تولید كلیه محصولات پلیمری از قبیل لاستیك ، پلاستیك، الاستومر، رزین و سایر مواد مود نیاز صنعت است

  البته پلیمرها فقط كاربرد صنعتی ندارند بلكه كاربرد پزشكی نیز دارند. مثلا اگر كشكك زانوی یك نفر آسیب ببیند و ترمیم آن امكان‌پذیر نباشد، شبیه به همان كشكك زانو را با مواد پلیمری درست می‌كنند و بر روی زانو قرار می‌دهند و یا دندان مصنوعی و لنزهای چشمی همه از مواد پلیمری ساخته می‌شوند كه به این مواد پلیمری «پلیمرهای زیستی» می‌گویند

مهدیه رضایی دانشجوی مهندسی صنایع پلیمر دانشگاه امیركبیر در معرفی این رشته می‌گوید: رشته مهندسی صنایع پلیمر شناخت، طراحی، فرمولاسیون، آنالیز و بررسی خواص فیزیكی و مكانیكی سه ماده عمده می‌باشد كه این مواد عبارتند از : لاستیك ، پلاستیك و كامپوزیت

معرفی رشته مهندسی پلیمر گرایش صنایع پلیمر

  یعنی ما در رشته مهندسی صنایع پلیمر هر آنچه كه به این مواد بر می‌گردد را مطالعه و بررسی می‌كنیم. برای مثال طراحی و تولید تایر ماشین در صنایع لاستیك، لوله‌های پلی‌اتیلن در صنایع پلاستیك و انواع فایبرگلاسها در كامپوزیت به یاری متخصصان مهندسی صنایع پلیمر انجام می‌گیرد

البته در این رشته شكل‌دهی رزین‌ها نیز مطرح است كه برای مثال می‌توان به ساخت ملامین اشاره كرد.

دكتر علی‌اصغر رسایی استاد رشته پلیمر دانشگاه امیركبیر در این‌باره می‌گوید: دروس رشته تكنولوژی و علوم رنگ در دوره كارشناسی به دو بخش تقسیم می‌شود. یك بخش در مورد سنتز مواد رنگزا است كه كاربرد آن در صنعت نساجی، چاپ و چرم‌سازی می‌باشد و بخش دوم پوشش‌دهی است كه روی سطوح فلزی و یا غیرفلزی مانند پلیمرها، چوب یا بتن استفاده می‌گردد.

مهندس مریم حسینی دانشجوی فوق‌لیسانس مهندسی پلیمر گرایش تكنولوژی و علوم رنگ دانشگاه امیركبیر در این‌باره می‌گوید: در رشته تكنولوژی و علوم رنگ با توجه به مكان و محیطی كه رنگ مورد استفاده قرار می‌گیرد، خواص رنگ پیش‌بینی شده و فرمولاسیون رنگ با توجه به آن خواص تهیه می‌شود.

یك كارشناس فارغ التحصیل رشته مهندسی پلیمر – علوم و تكنولوژی رنگ در طی دوران تحصیلی خود، با چهار عنوان كلی آشنا می‌شود كه عبارتند از : پوششهای پلیمری، شیمی مواد رنگرزی، فرآیند رنگرزی و فیزیك رنگ . پوششهای پلیمری یكی از مهمترین ابزار انسان در پیشگیری از انهدام سرمایه‌ها در اثر خوردگی هستند و خوردگی مخربترین پدیده‌ای است كه انسان تا كنون با آن مواجه بوده است. مواد رنگرزی (مواد رنگی مصرفی در رنگرزی منسوجات) نیز همواره بخشی جدانشدنی از صنعت نساجی بوده‌اند و صنعت نساجی در حال حاضر یكی از بزرگترین صنایع كشور است. تامین مواد رنگرزی و نیز رنگدانه‌های مصرفی در ساخت پوششهای پلیمری نیز بخشی مهم از صنایع شیمیایی است كه درآمد قابل توجهی برای كشورهای تولید كننده به همراه دارد. توانایی در همانندسازی رنگ محصولات تولیدی و نیز آگاهی دقیق از عوامل موثر بر جلوه یكی شیء ، مبحثی است كه اهمیت آن در نظام تولید و كنترل كیفی محصولات مختلف بر كسی پوشیده نیست. صنعت چاپ نیز بخش بااهمیت دیگری از صنایع است كه جایگاه مناسبی برای فارغ‌التحصیلان این رشته فراهم می‌آورد.

مهندسی پلیمر – صنایع پلیمر

هدف تربیت مهندسان پلیمر متخصص در زمینه‌های فرآیند تولید پلیمرهای صنعتی از قبیل پلاستیك‌ها، لاستیك‌ها ، الیاف مصنوعی، چسب‌ها، رزین‌ها ، مواد اسفنجی به صورت خام و كاربرد آنها در صنایع پلیمر و تولید محصولات نهایی است. پلیمرها كاربرد وسیعی در صنایع ایران دارندو فارغ‌التحصیلان این دوره توانایی‌های كافی در زمینه‌های بهره‌برداری در صنایع تولید و تبدیل پلیمر، ایجاد و برنامه‌ریزی واحدهای تولیدی تبدیل پلیمر خام به مواد مصرفی و اشتغال در مجتمع‌های بزرگ تولید پلیمر خواهند داشت. از دروس اصلی مهندسی پلیمر می‌توان از موازنه انرژی و مواد، مكانیك سیالات، انتقال جرم و حرارت، شیمی و سینتیك پلیمریزاسیون، فرآیندهای پلیمریزاسیون ، مهندسی پلاستیك ، تكنولوژی الیاف مصنوعی و تكنولوژی كامپوزیت‌ها نام برد.

فارغ‌التحصیلان این دوره می‌توانند در كلیه صنایع بزرگ و كوچك تولید پلیمرها و همچنین در صنایع تبدیل پلیمر نظیر: صنایع لاستیك، پلاستیك، الیاف مصنوعی، رزین‌سازی، كفش‌سازی، چسب‌سازی، كامپوزیت‌ها، كاغذسازی مشغول به كار شوند و در مراكز تحقیقاتی پلیمرها در دانشگاهها تحقیق و تدریس كنند و در دفاتر مهندسین مشاور و واحدهای برنامه‌ریزی صنایع تولید پلیمرها و وزارتخانه‌های صنعتی فعالیت نمایند.

ادامه تحصیل در این رشته تا سطح دكتری در داخل و خارج از كشور امكان‌پذیر است.

مهندسی پلیمر – تكنولوژی و علوم رنگ :

هدف تربیت كارشناسانی است كه بتوانند امور فنی و تولیدی كارخانه‌های سازنده مواد رنگزا یا مراكزی كه به نحوی استفاده كننده از این مواد رنگزا و رنگ هستند را اداره كنند. فارغ‌التحصیلان این دوره می‌توانند به عنوان مهندس اجرایی در كارخانه‌های تهیه مواد رنگرزی و مواد رنگی، رنگ‌كردن و چاپ و تكمیل منسوجات ، جیر ، چرم ، پوست، مواد غذایی، بهداشتی، پلاستیك، الیاف‌مصنوعی، كاشی، سرامیك، پوشش سطوح و نظایر آن مشغول به كار شوند.

امكان ادامه تحصیل در این رشته تا مقطع كارشناسی ارشد در داخل كشور و تا سطوح بالاتر در خارج از كشور وجود دارد. 

این رشته بیشتر شامل مطالبی در مورد بكارگیری علم شیمی در علوم رنگ است و با رشته‌هایی نظیر شیمی، پلیمر، نساجی و علوم الیاف ارتباط دارد. با توجه به زمینه كاربردی رنگ و نقش آن در صنایع مختلف و وجود زمینه‌های مساعد برای تامین مواد خام و مواد اولیه و واسطه جهت ساخت مواد رنگزا در ایران و سرمایه‌گذاریهایی در مورد آن، اهمیت این رشته به خوبی روشن می‌شود.

نظر دانشجویان: علیرغم جدید التاسیس بودن و مشكلات آموزشی موجود، این رشته در صنعت كاربرد وسیعی دارد و با رشد و خودكفایی در آن می‌توان سالانه مبالغ زیادی در ارز كشور صرفه‌جویی كرد. مساله پوشش سطوح یكی از مهمترین نیازهای جامعه صنعتی ماست كه متخصصان این رشته می‌توانند آن را به خوبی مرتفع سازند.

تواناییهای فارغ‌التحصیلان

فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی پلیمر از تواناییهای زیر در عرصه صنعت برخوردارند:

1- طراحی فرمولاسیون – انواع رنگها (پوششهای پلیمری) ، طراحی فرآیند تولید این مواد، مهندسی تولید و نظارت بر كل فرآیند تولید رنگ و نیز كنترل كیفی محصولات تولیدی در كارخانجات تولید پوششهای پلیمری، طراحی انواع پوششهای پلیمری مصنوعی در صنایع مختلف از جمله : صنایع برق و الكترونیك، صنایع غذایی و كاغذسازی و ... و نیز فرمولاسیون و ساخت انواع مركبهای چاپ.

2- طراحی فرمولاسیون انواع رزینهای صنعتی اعم از رزینهای آلكید، آمینو، فنولیك، اكریلیك، اپوكسی و ... ، طراحی واحدها و فرآیندهای ساخت رزینهای صنعتی، مهندسی تولید و كنترل كیفی رزینهای صنعتی.

3- كارشناسی تهیه پوششها  ونظارت بر اجرای عملیات رنگ‌آمیزی، بازرسی پیمانكاریهای رنگ‌آمیزی (عملیات آماده‌سازی و اعمال مواد پوششی) در صنایع بزرگی همچون صنایع نفت و گاز، پتروشیمی، برق، آب ، سازه‌های فلزی و بتونی، صنایع خودروسازی، لوازم خانگی و ... ، مهندسی فرآیند و كنترل كیفی و عملیات پوشش‌دهی در این صنایع .

4- طراحی فرمولاسیون انواع چسب‌ها و درزگیرهای صنعتی و خانگی، طراحی فرآیند تولید این محصولات، مهندسی تولید و كنترل كیفی این محصولات، طراحی فرآیندهای آماده‌سازی سطوح برای به كارگیری این محصولات، نظارت بر فرآیندهای آماده‌سازی سطوح و به كارگیری چسبها و درزگیرها.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: